Opiekun prawny

Opiekun prawny osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej

Osoba całkowicie ubezwłasnowolniona jest instytucjonalnie pozbawiona możliwości dokonywania czynności prawnych.
Nie może np.:

- podarować lub sprzedać swojego majątku;
- nie może niczego wartościowego kupić;
- wynająć mieszkania;
- zobowiązać się do wykonania dzieła lub zlecenia;
- nie może przyjąć darowizny lub sporządzić testamentu.

Opiekuna prawnego dla osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej ustanawia Sąd Opiekuńczy.

Opiekun prawny zostaje powołany dla skutecznej ochrony interesów osobistych i majątkowych osoby ubezwłasnowolnionej dlatego, że Jego podopieczny może dokonywać tylko drobnych czynności dnia codziennego, jak bieżące zakupy i korzystanie z usług (np. szewskich, fryzjerskich).

Powinnością opiekuna prawnego jest dbanie o to, aby osoba ubezwłasnowolniona miała środki do życia, a w razie ich braku, dochodzenie dla Niego odpowiednich świadczeń. Opiekun Prawny osoby ubezwłasnowolnionej musi zadbać, aby podopieczny/na miał/a zapewnioną właściwą opiekę lekarską, by sobie nie zagrażał/a nie szkodził/a i nie stwarzał/a zagrożenia dla innych osób.

Do obowiązków opiekuna prawnego nie należy ponoszenie jakichkolwiek nakładów i wydatków na rzecz podopiecznego.

Kurator osoby częściowo ubezwłasnowolnionej

Powinnością kuratora jest opieka nad sprawami życiowymi i majątkiem osoby częściowo ubezwłasnowolnionej. Podobnie jak opiekun prawny ma dbać o to, aby Jego podopieczny miał środki do życia, zapewnioną opiekę lekarską.

Kurator nie jest zobowiązany do ponoszenie jakichkolwiek nakładów i wydatków na rzecz podopiecznego.

Osoba częściowo ubezwłasnowolniona ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Potrzebuje pomocy przy prowadzeniu swoich spraw, ale jej stan nie uzasadnia całkowitego ubezwłasnowolnienia. Może zawierać umowy należące do umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego, jak bieżące zakupy, usługi (np. fryzjerskie), rozporządzać zarobkiem oraz dokonywać czynności dotyczących przedmiotów oddanych tej osobie do swobodnego użytku. Nie może natomiast samodzielnie zaciągać zobowiązań oraz rozporządzać swoimi prawami. Wymagana jest do tego zgoda ustanowionego kuratora. Do reprezentowania podopiecznego i zarządzania jego majątkiem kurator jest uprawniony tylko wtedy, gdy sąd opiekuńczy tak postanowi. W przeciwnym razie jest wyłącznie doradcą.

Wynagrodzenie

Sąd opiekuńczy przyznaje, na żądanie opiekuna lub kuratora, stosowne wynagrodzenie. Pokrywane jest ono z dochodów lub majątku osoby, dla której opiekun lub kurator jest ustanowiony. Jeśli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie pokrywane jest ze środków publicznych i wypłacane przez ośrodek pomocy społecznej.

Wysokość wynagrodzenia w stosunku miesięcznym, nie może przekroczyć 1/10 przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, bez wypłat nagród z zysku, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za okres poprzedzający dzień przyznania wynagrodzenia.

Kto może zostać opiekunem prawnym osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej i kuratorem osoby częściowo ubezwłasnowolnionej.

Opiekunem lub kuratorem może zostać osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych, czyli pełnoletnia, nie ubezwłasnowolniona oraz korzystająca z pełni praw publicznych. Kandydat powinien cieszyć się nieposzlakowaną opinią, stanem zdrowia pozwalającym na pełnienie funkcji opiekuna lub kuratora oraz nie może być karany za przestępstwo popełnione umyślnie.

Ustanowienie opiekuna i kuratora następuje postanowieniem sądu opiekuńczego, przed którym składa się przyrzeczenie. Sąd wydaje tzw. zaświadczenie, stanowiące dowód uprawnień względem ubezwłasnowolnionego.

Zakres podstawowych zadań:

sprawowanie pieczy nad osobą i majątkiem ubezwłasnowolnionego całkowicie lub częściowo, a także reprezentacja w dokonywaniu czynności prawnych i składaniu oświadczeń woli.

Opiekun nie sprawuje usług opiekuńczych. Usługi obejmujące pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę, pielęgnację i zapewnienie kontaktu z otoczeniem sprawują opiekunki środowiskowe.

Warunki jakie powinni spełniać kandydaci na opiekuna prawnego lub kuratora:

Opiekunem lub kuratorem może zostać osoba:

- posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych,
- niepozbawiona praw publicznych,
- niepozbawiona władzy rodzicielskiej,
- dająca gwarancję prawidłowego wykonywania obowiązków opiekuna lub kuratora.

Opiekunem prawnym lub kuratorem nie może być osoba:

- która była skazana za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności albo za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy wobec osoby lub przestępstwo popełnione na szkodę małoletniego lub we współdziałaniu z nim,
- wobec której orzeczono zakaz prowadzenia działalności związanej z wychowywaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub opieką nad nimi,
- wobec której orzeczono obowiązek powstrzymywania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu,
- wobec której zachodzi prawdopodobieństwo, że nie wywiąże się należycie z obowiązków opiekuna.